Frost-bite (Buz Isırığı) ve Donma
Frost-bite (Buz Isırığı) ve Donma
Soğumaya bağlı olarak, vücudun bir bölgesinin (genellikle ayak ve el parmakları) ısı kaybetmesi ve donmasıdır. Vücudun bir bölümünün donması ile o bölgeyi besleyen damarların daralmalarına da bağlı olarak parçanın kan ile iyi beslenemesi durumu ortaya çıkar, bunun sonucunda da o bölgede bulunan doku ve hücrelerde ölüm meydana gelir.
Frost-bite (Frozbit) Aşamaları
1. Derece (Superfacial-Yüzeysel): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde matlaşma).
2. Derece (Partial Thickness): Bölgede aşırı soğuk hissi, hissizlik, karıncalanma, renk değişimi (genelde açık renkli bir sıvı ile bögenin dolmuş gibi görünmesi veya kan ile dolmuş gibi görünen morarma hali).
3. Derece (Full Thickness): Bölgenin aşırı soğuması, tamamıyle his kaybı, renk değişimi(genelde beyazlaşma), bölgenin sertleşmesi (taşlaşma durumu).
Çok önemli uyarı:
Bu tür durumlarda T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı veya Uluslararası tıbbi otoriteler tarafından onaylanmış geçerli ilkyardım eğitiminiz yok ise müdahalede bulunmanız yanlış veya istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu noktada kesinlikle, soğuktan etkilenen bölgeye masaj yapmayın, kar veya buz ile sürtmeyin, ve harici ısı kaynağına direk temas ettirmeyin. Bölgeyi soğumaya yol açan nedenden uzaklaştırmaya çalışın. Elinizden gelen, siz ve kazazede için en güvenli ve hızlı yoldan bir sağlık kuruluşuna ulaştırın.
Not:
Bu tür durumlara müdahale etmek istiyorsanız lütfen T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından onaylı geçerli bir ilkyardım eğitimi alın. İyi niyetli olarak ve sadece yardım adına yaptığınız bir müdahale kazazede için geri dönüşümü mümkün olmayan kalıcı sakatlanmalara veya ölüme yol açabilir.
Korunma Yöntemleri
1. Vücudunuzu kuru tumaya özen gösterin.
2. Ayakkabılarınızı ve ayak parmaklarınızı kuru tutmaya özen gösterin. Eldivenlerinizi ve el parmaklarınızı kuru tumaya özen gösterin. Eğer ayak parmaklarınız ıslanmış ise kuru bir ortamda hemen ayakkabılarınızı çıkarıp parmaklarınızı kuru bir havlu veya bezle kurulayın. Islak çorapla veya ıslak ayakkabıyı yeniden giymemeye özen gösterin. Eldivenleriniz veya el parmaklarınız ıslanmış ise, hemen eldivenlerinizi kuru bir ortamda çıkarın. Parmaklarınızı kuru bir havlu veya bezle kurulayın. Islak eldivenleri kurumaya bırakın kesinlikle kurumadan tekrar giymemeye özen gösterin.
3. Enerji ve ısı veren karbonhidratlı yiyecekleri tercih edin.
4. Sıvı almaya çalışın. Eğer çay ve kahve gibi sıcak içecekleri tercih ediyorsanız. Bu içeceklerin yoğunluğu fazla olduğu için dehidrasyona (vücudunuzun sıvı kaybetmesine) sebep olacaktır. Dehidrasyondan korunmak için yanında veya sonrasında mutlaka su için.
Not:
Dehidrasyondan korunmak başlı başına ayrı ve uzun bir araştırma konusu olduğu için burada sadece tehlikesinden sözedilmiştir.
4. maddede bahsedilen bilgilerin “dehidrasyondan korunmak” amacına hizmet etmediğini bu noktada tekrar vurgulamak isterim.)
5. KURU kalmaya özen gösterin. doğa şartlarında iseniz, bu ortamlar için özel olarak yapılmış giysileri tercih edin. Yağış alan bölgelerde kesinlikle yünlü kıyafetlerden kaçının. Nefes alabilen ve su geçirmeyen Gore-tex, termoflex gibi ürünler ve sentetik ürünleri veya muadillerini tercih edin. Islanmaları durumunda, kuru ve vücud sıcaklığınızı etkiliyemeyen bir ortamda hemen üzerinizi değiştirin. Islak giysilerinizi kurutmadan kesinikle tekrar giymeyin.
6. Yanınızda yedek çorap, iç çamaşırı taşımaya özen gösterin. Şapka ve bere gibi başlıklar kullanmaya çalışın. Yünlü iç çamaşırlar ıslanmadıkları sürece sizi ve vücudunuzu ısıtırlar.
7. Bu alanlarda alkol ve sigara tüketiminden kaçının.
8. Doğal alanlarda iseniz aileniz, ekibiniz ve arkadaşlarınızdan kontrollü mesafeden daha uzak alanlara yönlenmeyin.
Lütfen unutmayın, yoğun kar yağışı alan bölgelerde aile ve arkadaşlarınızla kar topu oynamak, karda şakalaşmak çok zevkli olabilir. Ama ayakkabınız içine girebilecek olan yemek kaşığı büyüklüğündeki kar bile, coraplarınızın ıslanmasına, karla direk temas halinde bulunan ayak parmaklarınızın ıslanmasına hatta yukarıda bahsettiğim Frost-bite (frozbit, buz ısırığı) ve donma gibi istenmeyen olayların olmasına rol açabilir.
