Özellikleri
Yaklaşık 30 cm. boyunda, ağırlığı cinsiyete, yaşa ve yaşadığı koşullara bağlı olarak 500-1200 gr. arasında değişir. Gövdesinin üzeri 2-2.5 cm. uzunluğundaki kırçıl dikenlerle örtülüdür. Kızdırıldığı zaman vücudu tostoparlak hale gelir ve böylece bir diken topuna dönüşür.
Yaşam alanları
Çalılıklı ormanlardan, büyük park ve bahçelere kadar pek çok yerde yaşayabilir. Nemli yerleri sever. Toprak içine açtığı tünellerde barınır.
Dağılımı
Doğu Avrupa’dan başlayarak, İsrail’e kadar görülür. Türkiye’nin hemen her yerinde rastlanır. Türkiye’de yaşayan kirpi, Avrupa kirpisinden boyun altında, göğüse doğru beyaz leke ile ayırdedilebilir. Yalnız geceleri etkindir. Çevre sıcaklığının 4°C’nin altına düştüğü zaman kış uykusuna yatar. Hamilelikleri 5-6 hafta sürer. Her doğumda 3-8 yavru doğurur. Ortalama ömrü 18 yıldır.
Beslenme
Çoğunlukla böcek, sümüklüböcek, solucan, nadiren küçük fare ve yılan yavruları yer. Süt içer ve kedi mamalarını da yer.
İnsanların dayanabildiği tetanus zehiri miktarının 7 bin katına dayanıklı oldukları saptanmıştır. Çok zehirli bazı böcek ve yılanları kolaylıkla avlayıp yer. Ancak engerek zehiri gibi bazı zehirlere karşı da dayanıksızdır.
Diğer
Türkiye’de avlanması yasaktır. Kırmızı listede "NT" kategorisindedir.
İnanışa göre, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde cinsel gücü artırdığı için, mayasıl hastalığını vitiligo (halk dilinde ala olarak bılınen ) tedavi ettiği için ve çocukların gece işemesini kesmek için eti yenilmektedir...
