Gİder Vergİlerİ Kanunu
Kanun Numarası: 6802
Kabul Tarihi: 13/07/1956
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 23/07/1956
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 9362
BİRİNCİ KISIM
Madde 1 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 2 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 3 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 4 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 5 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 6 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 7 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 8 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 9 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 10 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 11 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 12 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 13 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 14 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 15 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 16 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 17 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 18 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 19 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 20 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 21 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 22 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 23 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 24 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 25 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 26 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 27 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
İKİNCİ KISIM : HİZMET VERGİLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM : BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ
I - MEVZU, VERGİYİ DOĞURAN OLAY
Madde 28 - (Değişik fıkra: 03/06/1986 - 3297/16 md.) Banka ve sigorta şirketlerinin 10/06/1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununa göre yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabidir.
(Değişik fıkra: 17/04/1981 - 2447/6 md.) Bankerlerin yapmış oldukları banka muamele ve hizmetleri dolayısıyla kendi lehlerine her ne nam ile olursa olsun nakden veya hesaben aldıkları paralar (kendileri veya başkaları hesabına menkul kıymet alıp satmayı, alım - satıma tavassut etmeyi veya alıp sattıkları menkul kıymet karşılığı borçları ödemeyi taahhüt etmeyi meslek haline getirenlerin bu faaliyetleri dolayısıyla lehlerine kalan paralar ile mevduat faizi vermek veya sair adlarla faiz ve benzeri menfaatler sağlamak üzere devamlı olarak para toplama işiyle uğraşanların topladıkları paralara sağladıkları gelir ve manfaatler üzerinden komisyon, ücret, hizmet karşılığı gibi adlarla aldıkları paralar dahil) da banka muameleleri vergisine tabidir.
(Değişik fıkra: 17/04/1981 - 2447/6 md.) 2279 sayılı Kanuna göre ikraz işleriyle uğraşanlarla ikinci fıkrada belirtilen muamele ve hizmetlerden herhangi birini devamlı olarak yapanlar bu Kanunun uygulanmasında banker sayılırlar. Bir şahsın münhasıran altın alım ve satımı ile uğraşması banker sayılmasını gerektirmez.
II - İSTİSNALAR
Madde 29 - Aşağıda yazılı muameleler dolayısiyle alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır:
a) Merkezleri Türkiye'de bulunan bankaların kendi şube ve ajansları ile veya bu şube ve ajansların birbirleriyle yaptıkları muameleler dolayısiyle tahakkuk eden paralar,
b) Merkezleri Türkiye dışında bulunan bankaların Türkiye'de mevcut şube ve ajanslarının birbirleriyle yaptıkları muameleler dolayısiyle tahakkuk eden paralar,
c) Hususi kanunlarla her türlü vergiden istisna edilmiş olan esham ve tahvillerin, faiz, temettü ve ikramiyeleri ile Merkez Bankasınca ihraç edilen likidite senetlerinden elde edilen faiz gelirleri * ,
d) Bankaların müşterileri nam ve hesabına başka şahıs ve müesseselere yaptırdıkları hizmetler mukabili olarak aldıkları ve aynen mezkur şahıs veya müesseselere ödedikleri paralar,
e) (Değişik bent: 03/06/1986 - 3297/17 md.) Bankaların, bankerlerin ve sigorta şirketlerinin sermayelerinin tamamı kendilerine ait veya iştirakleri bulunan sınai işletmelerden sağladıkları karlar,
f) (Değişik bent: 04/01/1961 210/4 md.) Bankaların, bankerlerin ve sigorta şirketlerinin sermayelerine iştirak ettikleri banka, banker ve sigorta şirketlerinin bu kanuna göre banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi muamelelerden mütevellit karları,
g) 5842 sayılı Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı Kanununun 6, 7, 8, 9, 10 ve 11 inci maddeleri ile 12 nci maddesinin (b) ve (c) fıkralarında zikrolunan işler dolayısiyle Denizcilik Bankası Türk Anonim Ortaklığı lehine tahakkuk edecek paralarla aynı kanunun 2 nci ve 13 üncü maddeleri gereğince, bankanın veya kuracağı ortaklıkların, yukarda sayılan işlerin görülmesine veya tesislerin işletilmesine dair hakiki veya hükmi şahıslarla yaptıkları anlaşmalar dolayısiyle elde edecekleri paralar ve bankanın veya kuracağı ortaklıkların anlaşmalar yaptıkları hakiki ve hükmi şahıslar lehine aynı işler dolayısiyle tahakkuk edecek paralar,
h) 6266 sayılı kanuna göre kurulan kan bankalarının mezkur kanunda yazılı işler dolayısiyle elde edecekleri paralar,
i) (Değişik bend: 28/06/2001 - 4697 S.K./12. md.;Değişik bent: 21/02/2007-5582 S.K./30.mad.) Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları (hayat sigortalarında ferdi kaza, hastalık sonucu maluliyet ve tehlikeli hastalıklar teminatlarının da ek teminat olarak verildiği sözleşmeler dahil) ve sağlık sigortaları ile ihracata ait nakliyat sigortalarında ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yapılan sigortalarda sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar,
j) Mükerrer sigorta muameleleri ile retrosesyon muameleleri dolayısiyle alınan prim, komüsyon vesair paralar,
k) (Ek bent: 25/06/1964 - 482/6 md.) Biçilmemiş veya toplanmamış her türlü tarım mahsulleri ile tarım hayvanları için akdolunan zirai sigortalar dolayısiyle alınan paralar,
l) (Ek bent: 25/06/1964 - 482/6 md.) Nükleer rizikolara karşı yapılan sigortalar dolayısiyle alınan paralar,
m) (Değişik bent: 22/07/1998 - 4369/63 md.) Türkiye Halk Bankasının, ihtisas kredileri kapsamında küçük ve orta ölçekli sanayi işletmelerine verdiği krediler ya da bu işletmelerin dış ticaret işletmelerine yaptığı aracılık hizmetleri dolayısıyla aldığı paralar ile Esnaf ve Sanatkarlar Kefalet Kooperatiflerinin kefaleti altında esnaf ve sanatkarlara verdiği krediler dolayısiyle alınan paralar ve bu kooperatiflerin ortaklarından masraf karşılığı adıyla aldığı paralar,
n) (Ek bent: 17/04/1981 - 2447/7 md.) Mevduat toplamayan bankaların açmış oldukları yatırım kredileri dolayısıyla kendi lehlerine aldıkları paralar.
o) (Ek bent: 24/06/1994 - 4008/35 md.) Bankaların, yetkili müesseselerin, özel finans kuruluşlarının ve PTT'nin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki Kararlar ve bu kararlara dayanılarak çıkarılan tebliğlere göre Merkez Bankasına yapacakları zorunlu, döviz ve efektif devirleri,
p) (Ek bent: 24/06/1994 - 4008/35 md.) arbitraj muameleleri ve bu muameleler sonucu lehe alınan paralar.
r) (Ek bent: 22/07/1998 - 4369/63. md.) Kooperatifler aracılığı ile Başbakanlık Toplu Konut İdaresi ve bankalar tarafından açılan konut kredileri dolayısıyla lehe alınan paralar.
s) (Ek bend: 20/06/2001 - 4684 S.K./20. md.) Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir, bölünme ve hisse değişimi işlemlerinden doğan kazançlar.
t) (Ek bend: 28/06/2001 - 4697 S.K./12. md.) Emeklilik yatırım fonlarının, sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri paralar,
u) (Ek bend: 28/06/2001 - 4697 S.K./12. md.;Değişik bent: 21/02/2007-5582 S.K./30.mad.) Bankalar, sigorta şirketleri, emeklilik şirketleri ve ipotek finansmanı kuruluşlarının kuruluşlarında veya sermayelerini artırdıkları sırada çıkardıkları hisse senetlerinin itibarî değerlerinin üzerinde elden çıkarılması sonucu kendi lehlerine kalan paralar,
v) (Ek bend : 30/12/2004 - 5281 S.K./39.mad) 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (12) numaralı bendi kapsamındaki işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar,
y) (Ek bent: 21/02/2007-5582 S.K./30.mad.) İpotek finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı kuruluşlarının ve konut finansmanı fonlarının, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanı kapsamında yaptıkları tüm işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar.
III - MÜKELLEF, MATRAH, NİSPET
MÜKELLEF:
Madde 30 - Banka ve sigorta muameleleri vergisini banka ve bankerlerle sigorta şirketleri öder.
MATRAH:
Madde 31 - Banka ve sigorta muameleleri vergisinin matrahı 28 inci maddede yazılı paraların tutarıdır.
Kambiyo alım ve satım muamelelerinde kambiyo satışlarının tutarı vergiye matrah olur.
Vergi matrahından gider ve vergi adı altında indirim yapılamaz. Bu kanunla alınan banka ve sigorta muameleleri vergisi matraha dahil edilmez.
(Değişik fıkra: 28/03/2007-5615 S.K./17.mad) Kontrol Sigorta şirketleri, iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri (yalnızca iptal tarihinden sonraki döneme ait olan kısmı), iptalin gerçekleştiği dönemde hesaplanan banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilirler. Bu dönemde indirilemeyen vergiler, sonraki dönem beyannamelerinde indirim konusu yapılabilir."
(Ek fıkra: 28/03/2007-5615 S.K./17.mad) Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir.
YABANCI PARA İLE OLAN MUAMELELER:
Madde 32 - Yabancı para üzerinden yapılmış olan muamelelere mütaallik vergi matrahlarının tayin edilmesinde Maliye Vekaletince her altı ayda bir tesbit edilecek kurlar nazara alınır.
NİSPET:
Madde 33 - (Değişik madde: 17/04/1981 - 2447/8 md.)
Banka ve sigorta muameleleri vergisinin nispeti %15 (%1) dir. Kambiyo muamelelerinde nispet matrahın binde biridir.
(Değişik fıkra: 12/06/2002 - 4761 S.K./5. md.) Bakanlar Kurulu, bu maddede belirtilen vergi oranını bankalar arası mevduat muameleleri, bankalar ile 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre kurulan aracı kurumlar arasındaki borsa para piyasası muameleleri ve diğer banka ve sigorta muameleleri için ayrı ayrı veya birlikte % 1'e, kambiyo muamelelerinde * ise sıfıra kadar indirmeye ve yukarıdaki oranları aşmayacak şekilde yeniden tespit etmeye yetkilidir.
İKİNCİ BÖLÜM
Madde 34 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 35 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 36 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 37 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)
Madde 38 - (Mülga madde: 25/10/1984 - 3065/61 md.)